Johannes Langkamp

#ASK: Johannes Langkamp

 Misschien heb je het innovatieve werk van de Duitse kunstenaar Johannes Langkamp al gezien in de nieuwe tentoonstelling ‘Art is the Antidote’ in Museum Voorlinden. Of in het nieuwe depot van Museum Boijmans van Beuningen, waar zijn werk ‘Pleased to Meet You’ tentoongesteld wordt: een bank met een vrolijk, geel lopende-band-systeem. Dat is het leuke aan het werk van Langkamp, het roept vaak een bepaalde herkenning op. Beweging en een bepaalde speelsheid zijn daarbij terugkerende elementen. Als kijker vraag je je soms af hoe zijn machines precies werken. Tijdens Rotterdam Art Week kun je een bezoek brengen aan zijn studio in het Steurgebouw in Rotterdam, dat voor de gelegenheid wordt opengesteld voor bezoekers. Gilbert Curtessi richtte deze broedplaats op voor makers uit uiteenlopende disciplines en je vindt er dan ook ateliers van kunstenaars als Ward van Gemert en Laurids Gallée en designers als Sabine Marcelis. Vandaag stellen we een aantal vragen aan Johannes Langkamp, wiens werk vorig jaar tijdens Rotterdam Art Week werd aangekocht door Museum Voorlinden.

Hoe komen jouw kinetische werken tot stand? Op welke manieren speel je met de waarneming van de kijker en welke reactie hoop je daarbij los te maken?

Ik speel vooral met mijn eigen waarneming en verwondering. Dankzij alledaagse kleine momenten vraag ik mij vaak af: wat gebeurt er als…? Wat gebeurt er als ik een vel papier van een gebouw laat vallen? Een spuitende spuitbus over de vloer laat rollen? Of als ik een houten bankje maak met 1000 wielen? Uit die ene vraag volgt steeds een andere, waarbij onverwachte elementen leidend zijn. Door te spelen met situaties of materialen ontdek ik vondsten die ik vervolgens probeer te grijpen door middel van kinetische modellen of sculpturen. In principe is het een kort moment, gevolgd door een lang proces van materiaalexperimenten. Mijn werk ontstaat vanuit nieuwsgierigheid en vervolgens wil ik dan ook weten wat het werk doet met anderen. Of anderen ook in verwondering raken over de vreemde gewaarwording. Hoe werkt mijn waarnemingsmechanisme en hoe kan ik daarmee spelen of vaste kijkpatronen doorbreken om iets nieuws te activeren? 

Hoe is het om te werken in het Steurgebouw? Want maakt deze broedplaats bijzonder en op welke manieren kun je je praktijk verder uitwerken daar? Wat kunnen bezoekers verwachten als ze een bezoek komen brengen aan je atelier?

De omgeving van Steur, tussen allerlei medemakers, denkers en doeners, is belangrijk. Er heerst een eigenwijze en gedreven werkmentaliteit, wat voelt als thuiskomen. Af en toe vergeet ik dat ik eigenlijk een abnormaal dagelijks leven heb, mede dankzij de Steur-werkomgeving. Tijdens Rotterdam Art Week worden deze bijzondere omgevingen toegankelijk gemaakt. Werkplekken die bestaan voor individuele werkwijzen. In mijn geval is dat een atelier waarin ik op zoek ga naar het onbekende, door te experimenten en te falen. Mislukkingen bieden tenslotte de meest onverwachte en verrassende uitkomsten. Ofwel, het biedt iedereen een mogelijkheid om tijdens deze kunstweek een locatie-gebonden expositie te bezoeken met open werkplaatsen, waar naast de resultaten ook de maakprocessen te zien zijn. Zoals tal van testjes en gefaalde prototypes. De scheiding tussen wat rommel en kunst is, is soms klein.

Hoe zou je jouw band met de stad Rotterdam beschrijven?   

Rotterdam was altijd, ook voordat ik er 12 jaar geleden kwam wonen, mijn favoriete bestemming in Nederland. De rauwe kant van Rotterdam past bij mijn materiaalkeuze en bij het open staan voor het experiment. De open verbinding maken met mensen en de relatie tot het materiaal. Het contrast tussen fragiel en industrieel past bij Rotterdam en bij mijn werk. Het voelt levendig om mee te mogen stromen, mengen en vormen, in een stad die in beweging is (en hopelijk ook blijft).

Waar kijk je het meest naar uit tijdens de komende editie van Rotterdam Art Week?  

Het zijn spannende tijden waarin ik voor het eerst deelneem aan de kunstbeurs Art Rotterdam in de Van Nellefabriek, in de stand van Rademakers Gallery uit Amsterdam. Voor deze gelegenheid heb ik een aantal nieuwe werken gemaakt. Kinetische sculpturen waarin je blik wordt verward door middel van papieren spiralen ,die door elkaar heen bewegen en worden aangedreven door tandwielen. Ik toon ook een nieuwe versie van het werk ‘Pleased To Meet You’, de houten bank met honderden wielen als zitoppervlak. In dit werk krijgt de gebruiker de ruimte om zelf te ontdekken. Maar evenzeer kijk ik uit naar de open expositie in het Steurgebouw. Vorig jaar was dit een primeur, waarbij ik twee werken aan Museum Voorlinden heb mogen verkopen, wat uiteraard uitzonderlijk was. Dit werk is nu te zien in de tentoonstelling ‘Art is the Antidote’. Voor de aankomende openstelling van het Steurgebouw maak ik een werk op dezelfde plek. Deze nieuwe installatie vraagt om een vernieuwd gebruik van de muur. Hoe dat zit kun je zien tijdens Rotterdam Art Week.